کنگره اقوام ملیگرای ایران و برداشتهای نادرست برخی از فعالیت قومی،
در روزهای اخیر، برخی جریانها و تحلیلگران آگاهانه یا سهواً تلاش کردهاند تا کنگره اقوام ملیگرای ایران را با ساختار تاریخی ملوکالطوایفی مقایسه کنند و مدعی شوند که فعالیتهای این کنگره میتواند موجب تضعیف هویت شهروندی ایرانی شود .این در حالی است که بر اساس اسناد، مواضع و فعالیتهای رسمی این نهاد، چنین ادعاهایی برداشتی نادرست از ماهیت و اهداف کنگره است و هیچ نسبتی با واقعیت ندارد. کنگره اقوام ملیگرای ایران بر پایهی باور به وحدت ملی، عدالت اجتماعی و برابری حقوق شهروندی میان همه اقوام ایرانی شکل گرفته است. هدف این کنگره، بازتولید ساختارهای محلی یا قبیلهای گذشته نیست، بلکه تلاشی مدنی و آگاهانه برای همگرایی اقوام ایرانی در چارچوب ایران واحد و تمامیت ارضی کشور است. در دیدگاه این نهاد، تنوع قومی نه تهدید، بلکه سرمایهای ملی برای تقویت انسجام اجتماعی و توسعه متوازن مناطق گوناگون کشور به شمار میآید. دوران ملوکالطوایفی در تاریخ ایران، نمادی از تفرقه، چندپارگی و ضعف ساختار مرکزی بود؛ زمانی که منافع محلی جایگزین منافع ملی میشد و اقتدار کشور در برابر بیگانگان آسیب میدید. کنگره اقوام ملیگرای ایران، با آگاهی از همین تجربه تاریخی، بر آن است تا با ایجاد بستر گفتوگو و همکاری میان اقوام ایرانی، مانع از بازتولید هرگونه شکاف قومی یا منطقهای شود. این کنگره معتقد است که قدرت ایران در وحدت اقوام آن نهفته است و عدالت و برابری، تنها مسیر حفظ این وحدت تاریخی است. در شرایطی که برخی جریانها، بهویژه در فضای رسانهای خارج از کشور، از مسائل قومی به عنوان ابزاری برای تضعیف انسجام ملی و تحریک گفتمانهای تجزیهطلبانه بهره میبرند، کنگره اقوام ملیگرای ایران با موضعی روشن و صریح، بر اصل حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی ایران تأکید دارد. فعالیتهای این نهاد در راستای تقویت هویت ملی، ارتقای مشارکت اقوام در تصمیمگیریهای ملی، و گسترش فرهنگ گفتوگو میان اقوام تعریف شده است. از نگاه کنگره اقوام ملیگرای ایران، وحدت پایدار بدون عدالت و برابری ممکن نیست. به همین دلیل، این نهاد بر لزوم توسعه متوازن مناطق قومی، و به رسمیت شناختن تنوعات فرهنگی در چارچوب قانون اساسی کشور تأکید دارد. چنین رویکردی نه تنها به معنای فاصله گرفتن از هویت ملی نیست، بلکه تقویتکنندهی حس تعلق همه اقوام به ایران است. برخلاف آنچه برخی منتقدان مطرح میکنند، هدف این کنگره احیای ساختارهای قدرت محلی یا قوممحور نیست، بلکه ایجاد بستری برای همافزایی اقوام ایرانی در مسیر تحقق عدالت، برابری و یکپارچگی ملی است. در واقع، این کنگره نه بازگشت به گذشته، بلکه حرکتی آگاهانه به سوی آیندهای متحد، برابر و مقتدر برای ایران است. آیندهای که در آن، همه اقوام ایرانی بر پایە حقوق شهروندی برابر و در سایهی احترام متقابل و عشق به میهن، در کنار هم برای سربلندی ایران گام برمیدارند.
حسین خلیفە، دبیر کنگرە اقوم ملی گرای ایران
١٠ آبان ١٤٠٤ مطابق با ١ نوامبر ٢٠٢٥